لهستان برای جلوگیری از ورود سیل مهاجران از آسیا و خاورمیانه تصمیم به ساخت دیواری در مرز بلاروس گرفته است . این دیوار سبب دو پاره شدن جنگل وسیع ، بکر و تاریخی "بیالوویزا" خواهد شد . این جنگل از جمله سایتهای ثبت شده به عنوان میراث جهانی یونسکو است که میزبان بیش از 12000 گونه جانوری بوده و شامل بقایای باقی مانده از جنگل باستانی است که زمانی بیشتر وسعت قاره اروپا را پوشانده بود .
به خاطرخطر جدی و فوری ناشی از ساخت این دیوار مرزی که اکوسیستم و تنوع زیستی این جنگل را تهدید می کند ، صحبت و فعالیت در این مورد از اولویت خاصی برخوردار است . نویسندگان این مقاله شامل سه نفر از متخصصان جنگل شناسی هستند(Katarzyna Nowak و Bogdan Jaroszewicz و Michał Żmihorski) که دو نفر از آنها روی هم رفته 30 سال در مورد اکولوژی جنگلی ، گیاهی و پرندگان جنگل بیالوویزا کار مستمر داشته اند . در مقاله ای که اخیرا در مجلهی "Science " توسط نویسندگان این مطلب منتشر شده دلایل و چگونگی در خطر افتادن این جنگل مرزی بر اثر ساخت دیوار مرزی توسط لهستان ، توضیح داده شده است .
بنیان اصلی جنگل بیالوویزا بر پایه جنگل قدیمی استوار شده که پر از درختان مرده و در حال پوسیدن است که پوشیده از خزه ها ، قارچها ، گلسنگ و بقایای مهره داران بوده و مملو از حشرات است . حیوانات بزرگی مانند گاومیش ، گراز ، سیاهگوش و گرگها در دو طرف خط مرزی جنگل زندگی می کنند .
دیوار می تواند دامنه حرکت این جانوران را محدود کند برای مثال از افزایش تعداد خرس قهوه ای در سمت لهستان مرز ، جایی که به تازگی تعدادی از آنها بعد از مدتها دیده شده اند ، جلوگیری می کند . همچنین دیوار به خاطر تعدی به محیط زیست و تولید سروصدا و آلودگی نوری ناشی از فعالیت انسانی به آشفتگی و پراکندگی حیات وحش منجر خواهد شد . تاثیر انسانها و وسایل نقلیه بر محیط و زباله های به جامانده از آنها بویژه زباله های پلاستیکی ، بر مخاطره زیست محیطی می افزاید . انتقال بیماری از انسان به حیوان مساله قابل توجه دیگری است که باید مدنظر داشت . مثلا میدانیم بیماری کووید19 قابلیت انتقال به جانورانی چون گوزنها را دارد .
دیواربتونی مدنظردارای 5/5 مترارتفاع به همراه سیم خاردار در سردیوار، است و جایگزین فنس 130 کیلومتری به ارتفاع 2/5متر می شود که درمدت تابستان و پاییز2021 ساخته شده است . این دیوار آنقدر بلند است که از پرواز پرندگانی نظیر باقرقره جلوگیری می کند .
دیوار پیشنهادی لهستان تداعی کننده دیوار مرزی بین آمریکا و مکزیک است . تحقیقات میدانی که با کمک دوربین های محیطی نصب شده در آنجا انجام شده نشان می دهد که این دیوار بیشتر از آنکه مانع عبور عبور انسانها شود ، روی حیات وحش منطقه اثر گذاشته است . حیواناتی نظیر پلنگ ، جغد پاکوتاه و گله های گاومیش بخاطر جدا شدن از منابع غذایی و آبی ، بیشترین آسیب را از دیوار مرزی بین آمریکا و مکزیک دیده اند .
فنسهای مرزی ایجاد شده در اروپا بسیار متنوع هستند و هیچ استانداردی برای آنها در نظر گرفته نشده است . فنس سیم خاردار که در سال 2015 در مرز بین اسلوونی و کرواسی ساخته شد باعث تلفات گوزنها و مرغان ماهی خوار بمیزان 12صدم آنها در هر کیلومتر از مرز شده است . در مرز بین مجارستان و کرواسی این میزان تلفات از این هم فراتر رفته و در 48 ماه ابتدایی ساخت فنس مرزی به 47 صدم درهر کیلومتر از فنس می رسد . در آنجا دسته های بزرگی از گوزنهای قهوه ای در طول خط مرزی دیده شده اند . این تجمع ناگزیر علاوه بر آنکه سبب انتقال آسان بیماری بین آنها می شود ، طعمه آسانی برای شکار گرگها بوجود می آورد .
انسانها می توانند به کمک پل ها ، تونلها ، زیرگذرها و مسیرهای هوایی و جاده ها از مرزها عبور کنند در حالی که این امکان برای حیوانات نیست . ضرر دیگر دیوارها سوق دادن انسانها و حیوانات به عبور از مناطق با ارزش زیست محیطی و فرهنگی و بالطبع آسیب رساندن به آنها است .
دیوارها و فنسهای مرزی جهان در حال حاضر 32000 کیلومتر طول دارند و روزبه روز به آنها افزوده می شود . آنها سبب تغییر سبک زندگی یا نابودی 700 گونه جانوری شده اند . اگر تغییرات آب و هوایی را هم به این فاکتور اضافه کنیم متوجه عمق فاجعه محیط زیستی خواهیم شد . جداسازی و ساکن کردن گونه های انسانی و جانوری سبب کاهش گردش ژنی بین آنها و در نتیجه سبب عقبگرد ژنتیکی اکوسیستم می شود .