استرس بخش آشنا و رایج زندگی روزمره است. استرس هر روز اتفاق می افتد و به اشکال مختلف ظاهر می شود. ممکن است استرس ناشی از تلاش برای کنار گذاشتن تعهدات خانواده، کار و مدرسه باشد. ممکن است شامل مسائلی مانند سلامتی، پول و روابط باشد.
در هر موردی که با یک تهدید بالقوه مواجه می شویم، ذهن و بدن ما وارد عمل می شود و برای مقابله با مسائل (مبارزه) یا اجتناب از مشکل (فرار) بسیج می شود.
احتمالاً همه چیز را شنیده اید که استرس چقدر برای ذهن و بدن شما مضر است. می تواند منجر به علائم فیزیکی مانند سردرد و درد قفسه سینه شود. می تواند مشکلات خلقی مانند اضطراب یا غم ایجاد کند. حتی می تواند منجر به مشکلات رفتاری مانند طغیان خشم یا پرخوری شود.
چیزی که ممکن است ندانید این است که استرس همچنین میتواند تأثیر جدی بر مغز شما بگذارد. در مواجهه با استرس، مغز شما یک سری واکنشها را پشت سر میگذارد - برخی خوب و برخی بد - که برای بسیج و محافظت از خود در برابر تهدیدات احتمالی طراحی شدهاند. گاهی اوقات استرس می تواند به تیزتر شدن ذهن و بهبود توانایی به خاطر سپردن جزئیات در مورد آنچه اتفاق می افتد کمک کند.
استرس می تواند اثرات منفی بر روی بدن و مغز داشته باشد. تحقیقات نشان داده است که استرس میتواند طیف گستردهای از اثرات منفی را بر مغز ایجاد کند، از مشارکت در بیماریهای روانی تا کاهش حجم مغز.
در مطالعهای که در Molecular Psychiatry منتشر شد، محققان دریافتند که استرس مزمن منجر به تغییرات طولانیمدت در مغز میشود. این تغییرات ممکن است به توضیح اینکه چرا افرادی که استرس مزمن را تجربه میکنند در آینده بیشتر مستعد ابتلا به اختلالات خلقی و اضطرابی هستند کمک کند.
استرس ممکن است در ایجاد اختلالات روانی مانند افسردگی و اختلالات هیجانی مختلف نقش داشته باشد.
محققان مجموعهای از آزمایشها را به بررسی تأثیر استرس مزمن بر مغز انجام دادند. آنها کشف کردند که چنین استرسی سلول های تولید کننده میلین بیشتری را ایجاد می کند، اما نورون های کمتری نسبت به حالت عادی ایجاد می کند.
نتیجه این اختلال افزایش میلین در نواحی خاصی از مغز است که در زمان بندی و تعادل ارتباطات اختلال ایجاد می کند. محققان دریافتند که استرس همچنین می تواند اثرات منفی بر هیپوکامپ مغز داشته باشد
نتایج این آزمایشات همچنین نشان داد که استرس مزمن می تواند منجر به تغییرات طولانی مدت در ساختار و عملکرد مغز شود.
مغز از نورون ها و سلول های پشتیبان، معروف به "ماده خاکستری" که مسئول تفکر مرتبه بالاتر مانند تصمیم گیری و حل مسئله هستند، تشکیل شده است. اما مغز همچنین حاوی چیزی است که به عنوان "ماده سفید" شناخته می شود. از تمام آکسون هایی تشکیل شده است که برای انتقال اطلاعات به سایر مناطق مغز متصل می شوند.
ماده سفید به دلیل غلاف چربی و سفید معروف به میلین که آکسونهایی را احاطه کرده است که سیگنالهای الکتریکی مورد استفاده برای انتقال اطلاعات در سراسر مغز را سرعت میبخشد، نامگذاری شده است.
تولید بیش از حد میلین که محققان به دلیل وجود استرس مزمن مشاهده کردند، تنها منجر به تغییر کوتاه مدت در تعادل بین ماده سفید و خاکستری نمی شود، بلکه می تواند منجر به تغییرات پایدار در ساختار مغز شود.
در مطالعه ای که توسط محققان دانشگاه پزشکی و علوم روزالیند فرانکلین انجام شد، محققان دریافتند که یک رویداد استرس اجتماعی می تواند نورون های جدید را در هیپوکامپ مغز از بین ببرد.
هیپوکامپ یکی از مناطق مغز است که به شدت با حافظه، احساسات و یادگیری مرتبط است. همچنین یکی از دو ناحیه مغز است که در آن نوروژنز یا تشکیل سلولهای جدید مغز در طول زندگی اتفاق میافتد.
در آزمایشات، تیم تحقیقاتی موش های جوان را به مدت 20 دقیقه در قفسی با دو موش بزرگتر قرار دادند. سپس موش جوان مورد تجاوز ساکنان بالغ قفس قرار گرفت. بررسیهای بعدی موشهای جوان نشان داد که سطح کورتیزول آنها تا شش برابر بیشتر از موشهایی بود که یک برخورد اجتماعی استرسزا را تجربه نکرده بودند.
بررسی بیشتر نشان داد که در حالی که موشهای جوانی که تحت استرس قرار میگرفتند، همان تعداد نورونهای جدید را تولید کردند که آنهایی که استرس را تجربه نکرده بودند، یک هفته بعد کاهش قابل توجهی در تعداد سلولهای عصبی مشاهده شد.
حتی در میان افراد سالم، استرس می تواند منجر به کوچک شدن مناطقی از مغز شود که با تنظیم احساسات، متابولیسم و حافظه مرتبط است.
در حالی که مردم اغلب پیامدهای منفی را به استرس شدید و ناگهانی ناشی از رویدادهای تغییر دهنده زندگی (مانند بلایای طبیعی، تصادف رانندگی، مرگ یکی از عزیزان) مرتبط میدانند، محققان در واقع نظر دارند که این استرس روزمره است که همه ما با آن مواجه هستیم. با گذشت زمان، می تواند به طیف گسترده ای از اختلالات روانی کمک کند.
در یک مطالعه، محققان دانشگاه ییل 100 شرکت کننده سالم را که اطلاعاتی در مورد رویدادهای استرس زا در زندگی خود ارائه کردند، مورد بررسی قرار دادند. محققان مشاهده کردند که قرار گرفتن در معرض استرس، حتی استرس های اخیر، منجر به ماده خاکستری کوچک تری در قشر جلوی مغز می شود، منطقه ای از مغز که با مواردی مانند خودکنترلی و احساسات مرتبط است.
به نظر می رسد استرس مزمن و روزمره به خودی خود تأثیر کمی بر حجم مغز دارد، اما ممکن است افراد را در مواجهه با عوامل استرس زای شدید و آسیب زا در برابر کوچک شدن مغز آسیب پذیرتر کند.
امیلی، نویسنده ارشد این مطالعه توضیح داد: «انباشته شدن رویدادهای استرسزای زندگی ممکن است مقابله با استرس آینده را برای این افراد چالشبرانگیزتر کند، بهویژه اگر رویداد سخت بعدی نیاز به کنترل سخت، تنظیم احساسات یا پردازش اجتماعی یکپارچه برای غلبه بر آن داشته باشد.
اگر تا به حال سعی کرده اید جزئیات یک رویداد استرس زا را به خاطر بسپارید، احتمالاً می دانید که گاهی اوقات استرس باعث می شود که به خاطر سپردن رویدادها دشوار باشد. حتی استرس نسبتاً جزئی نیز می تواند تأثیر فوری بر حافظه شما داشته باشد، مانند تلاش برای به خاطر سپردن کلید ماشین شما یا جایی که کیف خود را وقتی دیر به سر کار می روید، جا گذاشته اید.
یک مطالعه نشان داد که استرس مزمن تأثیر منفی بر آنچه به عنوان حافظه فضایی شناخته می شود، یا توانایی به خاطر آوردن اطلاعات مکان اشیاء در محیط و همچنین جهت گیری فضایی دارد. مطالعه ای در سال 2014 نشان داد که سطوح بالای هورمون استرس کورتیزول با کاهش حافظه کوتاه مدت در موش های مسن تر مرتبط بودند
تأثیر کلی استرس بر حافظه به تعدادی از متغیرها بستگی دارد که یکی از آنها زمان بندی است. تحقیقات نشان میدهد که وقتی استرس بلافاصله قبل از یادگیری اتفاق میافتد، در واقع میتوان با کمک به تقویت حافظه، حافظه را تقویت کرد.
از سوی دیگر، نشان داده شده است که استرس مانع از بازیابی حافظه می شود. به عنوان مثال، مطالعات نشان داده است که قرار گرفتن در معرض استرس باعث اختلال در بازیابی حافظه در کودکان می شود.