تقابل نسلها در مواجه با موسیقی
متن زیر از نوشته دکتر فرانک تی-مک اندرو ( Frank T. McAndrew) استاد روانشناسی دانشگاه "ناکس" (Cornelia H. Dudley Professor of Psychology, Knox College) به فارسی برگردان شده است .
چرا افراد مسن ازموسیقی جدید بیزارند ؟
وقتی من نوجوان بودم ، پدرم اصلا به موسیقی که من دوست داشتم ، علاقه ای نشان نمی داد. به نظر او آنها فقط " سروصدای ناهنجار" بودند درحالی که مرتب از موزیکهایی که خودش گوش می داد، تعریف می کرد .
این رویه در تمام طول عمر او ادامه داشت . حتی یکبار در دهه هشتاد زندگیش موقع پخش یک آگهی بازرگانی از تلویزیون با آهنگی پنجاه ساله از گروه بیتلها ، روبه من کرد و گفت " می دونی ، من از آهنگهای امروزی خوشم نمی یاد ! ". معلومه که فقط پدر من اینطور نیست .
همینطور که بزرگتر شدم ، از هم سن و سالهای خودم زیاد می شنوم که " دیگه مثل قبل موزیک خوب ساخته نمی شه" .
چرا این اتفاق می افتد؟
خوشبختانه من به عنوان روانشناس، بینش خوبی برای حل این معما دارم . می دانیم که سلیقه موسیقیایی در سنین 13 یا 14 سالگی شکل می گیرد. در دهه بیست این ذائقه دیگر نهادینه شده است . مطالعات انجام گرفته نشان می دهد بیشتر ما بعد از سی و سه سالگی دیگر به موزیک جدید گوش نمی دهیم . آهنگهایی که در زمان نوجوانی ما گل می کنند ، تا آخر عمر در میان هم سن و سالهایمان معروف باقی می مانند .
از نظر بیولوژیکی می توان گفت توانایی مغز برای تشخیص تفاوت بین آکوردها، ریتم ها و ملودیها با افزایش سن کاهش می یابد بنابراین از نظر افراد مسن آهنگهای جدید و ناآشنا همه شبیه هم هستند.
اما من معتقدم دلایل ملموس تری برای ناسازگاری افراد قدیمی با موزیک جدید وجود دارد . یکی از جدیدترین زمینه های تحقیقاقی در علم روانشناسی اجتماعی " اصل شناخت " است . معنی خلاصه آن اینست که ما بیشتر در معرض چیزی قرار می گیریم که به آن تمایل داریم .این اتفاق در مورد آدمهایی که می شناسیم ، آگهی های تبلیغاتی که می بینیم و در این مورد خاص آهنگهایی که گوش می کنیم ، می افتد .
شما در ابتدای دوره نوجوانی احتمالا اوقات زیادی را صرف گوش دادن به موزیک یا تماشای موزیک ویدئو کرده اید . بنابراین موسیقی و آرتیست های مورد علاقه تان به بخشی جدایی ناپذیر و آرامش بخش از شما تبدیل می شوند . از آنجا که بسیاری از افراد بالای سی سال بدلیل مشغله های خانوادگی و کاری وقت کمتری برای کشف آهنگهای جدید دارند، به آهنگهای آشنای قدیمی از زمانی که فراقت بیشتری داشتند ، گوش می دهند .
البته سالهای نوجوانی آنقدرها هم بی دغدغه نبوده اند! .اینکه کدام برنامه تلویزیونی یا فیلم سینمایی را دنبال کنند، از"Glee" و " Love Simon " گرفته تا "Eighth Grade" ، همه جزء دل مشغولیهای بچه دبیرستانیها بوده است .
تحقیقات روانشناسی نشان داده که درگیریهای احساسی دوره نوجوانی از آنهایی که درآینده به آنها برخورد می کنیم شدید تر است. همینطور مشخص است که شدت واکنشهای احساسی رابطه مستقیمی با قدرت خاطرات و ترجیهات ما دارد . شاید همه اینها توضیح روشنی باشد که چرا موسیقی که در دوره نوجوانی گوش می کنیم آنقدر خاطره انگیز و محبوب است . پس هیچ اشکالی به پدر و مادر شما از اینکه آهنگهای شما را گوش نکنند ، وارد نیست ، این قانون طبیعت است .
در مورد خودم باید عرض کنم که لیستی از آهنگهای مورد علاقه که برای خودم درست کرده ام آنهایی هستند که بچه هایم وقتی نوجوان بودند ، گوش می کردند. بنابراین مطمئنا شما هم می توانید از پدرومادرتان طرفدار " بیلی آیلیش" و " لیل نکس ایکس " ، بسازید !